WAT IS EHS?

Symptomen

De gezondheidsklachten
Non-thermische effecten
Een nieuw milieuprobleem Variatie in gezondheidsklachten
Medisch ongeloof
Diagnose ontbreekt
Belangenverstrengeling

Sommige mensen krijgen specifieke gezondheidsklachten bij blootstelling aan specifieke typen elektromagnetische velden (EMV).

De gezondheidsklachten
De klachten van elektrogevoeligen kunnen snel bij blootstelling aan EMV optreden, dan wel na enige vertraging, afhankelijk van de manier waarop EMV in het lichaam inwerken. Snel optredende lichamelijke klachten die dagelijks opspelen zijn bijvoorbeeld hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, jeuk, huidklachten en tinnitus. Uitgestelde klachten zijn o.a. slaapproblemen, concentratieverlies, leer- en geheugenproblemen, lichamelijke en/of psychische depressie, griep- en of verkoudheidsgevoel, geïrriteerde slijmvliezen, maag- darmklachten, hartritmestoringen, verhoogde bloeddruk. pijn in spieren en gewrichten, angstgevoelens, nervositeit en chronische vermoeidheid [1]. Dit zijn symptomen van chronische stress (`elektrostress'). Enkele jaren geleden hebben we een inventarisatie van EHS klachten in Nederland gepubliceerd [2]. In een latere studie gingen we na in hoeverre het verminderen van de blootstelling aan EMV inderdaad leidde tot een belangrijke vermindering van gezondheidsklachten [3].
Onze conclusie luidt: Veld weg --> Klacht weg.

Non-thermische effecten
Elektromagnetische velden in het voor ons belangrijke frequentiegebied van 0-6 GHz kunnen weefsels op verschillende manieren beïnvloeden en daardoor uiteenlopende klachten veroorzaken. Sterke radiofrequente velden doen dat door opwarming van weefsel, zoals ook in een magnetron gebeurt. Maar onder omstandigheden waaronder mensen EHS klachten krijgen worden de limieten voor blootstelling nooit overschreden en kan van opwarming geen sprake: het zijn non-thermische effecten van niet-ioniserende straling. Bij frequent gebruik van mobieltjes of smartphones, bijvoorbeeld, kan over een reeks van jaren tot een stimulering van hersentumoren (glioma's) leiden. Dat is een speciaal geval van EMV effect. Wij hebben het hier om de relatief snelle effecten die de kwaliteit van het leven danig beïnvloeden, soms al minuten na begin van de blootstelling.

Een nieuw milieuprobleem
Naar schatting 3% van de bevolking heeft last van sommige kunstmatige EMV en krijgt gezondheidsklachten. Familieleden en collega's tonen aanvankelijk onbegrip, omdat zij het verschijnsel EHS niet kennen. Men kan EMV ook niet kan voelen, horen, ruiken of anderszins met zintuigen waarnemen. En waarom heeft dan niet iedereen er last van?
Feit is dat de persoon binnen enkele dagen geheel opknapt wanneer hij in een omgeving komt met weinig schadelijke EMV en daarna in een verziekende omgeving prompt weer terugvalt.
Wie er op tijd bij is kan maatregelen nemen om blootstelling aan EMV te verminderen. Wie harder en langduriger wordt getroffen heeft meer moeite lichamelijk en sociaal op de been te blijven en dient zijn/haar leven drastisch aan te passen.

Variatie in gezondheidsklachten
Gevraagd naar de meest hinderlijke klachten meldde men tamelijk uiteenlopende neurologische en lichamelijke klachten. Bijna altijd een combinatie van klachten. Maar enkele klachten, zoals chronische vermoeidheid, problemen met concentratie, slapeloosheid, gehoor en gezichtshuid werden door de overgrote meerderheid van respondenten gedeeld. Blijkbaar zijn dat zaken die heel algemeen worden verstoord wanneer het stresssysteem wordt aangesproken.
Daarnaast is er een groot aantal andere psychische en somatische klachten die misschien als afgeleiden van de hoofdklachten kunnen gelden, nadat het lichaam zich op de nieuwe EMV toestand heeft ingesteld —hoe dan ook geformuleerd. Geen van de klachten gaat vanzelf over zolang niet de hoofdklachten door veldreductie maatregelen zijn verminderd.
Per persoon komen klachten altijd in vaste combinaties voor, tussen personen kunnen er belangrijke verschillen optreden. Een verklaring ontbreekt daarvoor. Meer dan de helft van de respondenten gaf aan dat ze ook gevoelig waren voor een of meer andere milieutriggers, zoals geluid, geur, of licht. Elk van die triggers gaf afzonderlijk bekeken per persoon steeds dezelfde variatie aan klachten. Die klachten zijn dus alle een symptoom van persoonlijke EHS beleving.

Medisch ongeloof — Diagnose ontbreekt
Gezondheidsklachten bespreekt men in eerste instantie doorgaans met de huisarts. Dat schept een moeizame situatie omdat de arts nooit van EHS heeft gehoord en geen instructies heeft de klachten door EMV serieus te nemen. Een medische diagnose ontbreekt vooralsnog voor EHS. De klachten van persoon tot persoon zijn ook heel wisselend. Er liggen geen duidelijke medische kwalen aan ten grondslag die behandeld kunnen worden. Medische organisaties en zelfs de WHO zijn nog niet toe aan een acceptatie van EHS als een belangrijk gezondheidsprobleem. Daarom is het wachten op een doorbraak in wetenschappelijk onderzoek die duidelijk maakt wat er precies met elektrogevoelige personen aan de hand is. Tot zolang moet de persoon zelf zijn koers naar herstel zien uit te vinden.
Het pijnlijke is dat wetenschappers op verschillende manieren hebben aangetoond dat het menselijk lichaam — evenals dat van dieren — heel voorspelbaar en meetbaar kan reageren op EMV prikkels onder gecontroleerde laboratoriumcondities. Het ontbreekt echter nog aan bewijzen dat dit kan leiden tot de geuite lichamelijke klachten, op basis waarvan een `diagnose-EHS" gesteld kan worden.

Belangenverstrengeling
De EHS problemen zijn begonnen met de invoering van alle apparaten die voorzien zijn van digitale technologie (alle PC en andere elektronische apparatuur) en vooral sinds de invoering van alle voorzieningen voor draadloze communicatie (Dect telefoons, mobieltjes, smartphones, WiFi systemen en zendmasten voor mobiele telefonie). De EMV die deze apparaten uitzenden hebben een gepulst karakter dat door het lichaam van daarvoor gevoelige personen slecht wordt verdragen [4].
De fabrikanten van deze apparaten zijn niet blij met de internationale discussies over de
schadelijkheid daarvan: zij zien daarin een bedreiging van hun omzet. Daarom ontstond er in
wetenschappelijke kringen een stevige confrontatie tussen enerzijds groepen onderzoekers die de mogelijke schadelijkheid voor het organisme onderzochten en vaststelden, en anderzijds de door de industrie gesponsorde groepen die deze claims proberen onderuit te halen [5]. Gezien deze conflicten houden wetenschappers en beleidsmakers zich voorlopig op de vlakte. Daardoor wordt de patstelling in feite bevroren en zijn er voorlopig geen maatregelen te verwachten die het EMV-EHS probleem algemeen bespreekbaar en beheersbaar moeten maken.

Referenties
Boek "Elektrostress Handboek — Leren omgaan met ziekmakende elektromagnetische velden" zie deze website
1. Folder "Elektrostress — Overgevoeligheid voor elektromagnetische velden' http://tinyurl.com/hs9o8mh
2. Artikel "Electrohypersensitivity in the Netherlands".
3. Artikel -Helpt elektromagnetische veldreductie bij elektrogevoelige personen?
4. Artikel "Hinder van elektromagnetische velden op het werk"
5. Huss et al. 2007. Source of funding and results of studies of health effects of mobile phone use: systematic review of experimental studies. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17366811